20. Yüzyılın sonunda Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından, Azerbaycan halkı son yüzyılda 2. kez kendi kaderini belirleme şansı yakalayarak bağımsılığını ilan etti.
Bu 20. Yüzyılda Azerbaycan siyasi tarihinde 2. zafer oldu. TADEF Başkanı Bilal Dündar, bu konuda şu sözlere yer verdi,
Sovyetler Birliği içinde yaşanan gerilimlerin sonucu Azerbaycan halkının talebi ile 30 Ağustos 1991 yılında Azerbaycan Ali Meclisi olağan dışı toplantısında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Bağımsızlık Beyanı onaylandı.
Azerbaycan Milli Meclisi 18 Ekim 1991 oturumunda tarihi “Azerbaycan Cumhuriyeti Bağımsızlığı” anayasal tasarıyı oy birliği ile onaylandı.
29 Aralık 1991 yılında Azerbaycan’da halkoylaması geçirilerek tek bir soru soruldu: “Siz Azerbaycan Cumhuriyeti Bağımsızlığı” anayasa tasarısını onaylıyormusunuz?”
Azerbaycan halkı Azerbaycan’ın bağımsızlığından yana oy kullandı.
Mayıs 1992’de Azerbaycan Milli Meclisi (Parlamento) Üzeyir Hacıbeyov’un bestesi ve Ahmet Cavad’ın şiiri ile Azerbaycan İstiklal Marşı’nı onayladı. Hemen ardından, parlamento tarafından, 3 renkli ve ay yıldızlı Devlet Bayrağı ve Devlet Arması onaylandı.
Sovyetler Birliği’nin son döneminde Ermenistan SSC’nin Azerbaycan SSC’ye Dağlık Karabağ’da hak iddia etmesi etnik çatışmalara yol açtı ve bu karmaşık koşullar altında 18 Ekim 1991’de Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti. Bu dönemde iktidarda olan Azerbaycan Komünist Parti Genel Sekreteri Ayaz Mutallibov, bağımsız cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı oldu, ancak Mart 1992’de Dağlık Karabağ’daki Hocalı Katliamından sonra istifa vermeye zorlandı. Şuşa ve Laçın şehirlerinin Ermeni silahlı kuvvetlerince işgalinden sonra yaşanan derin bir istikrarsızlık sürecinden sonra 7 Haziran 1992’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini Azerbaycan Halk Cephesi’nin Lideri Ebulfeyz Elçibey kazandı. Bu dönemde Ermeniler ve Azeriler arasında şiddetlenen savaş sırasında Kelbecer rayonu işgal oldu. Haziran 1993’te Gence şehrinde Süret
Hüsenov liderliğinde silahlı saldırı çıktı ve Elçibey yardım için Haydar Aliyev’i Nahçıvan’dan Bakü’ye davet etti. Ülkedeki siyasi iktidarsızlıktan yararlanan Ermeni silahlı kuvvetleri Azerbaycan’ın Ağdam, Cebrayıl, Füzuli, Kubadlı, Zengilan rayonlarını işgal etti. Ekim ayındaki seçimlerde Haydar Aliyev %99 oyla Cumhurbaşkanı seçildi. Ermeni-Azeri savaşı 1994’te Rusya’nın dayattığı ateşkesle sona erdi.
BUGÜNÜN AZERBAYCANI
Dilini, milli- manevi değerlerini ve medeniyetini gözbebeği gibi koruyan Azerbaycan dünyada sayılı bir medeni devlet haline gelmiştir.
Sosyal, kültürel, ekonomik ve ticari alanda büyük gelişmeleri gerçekleştirmiştir.
Azerbaycan bugün Kafkasya’da parlayan bir yıldız durumundadır. Güçlü ordusu olan Azerbaycan er veya geç işgal altında olan topraklarını geri alacağından kimsenin şüphesi olmasın.
Kardeş ve dost Azerbaycan’ın 18 Ekim Bağımsızlık Günü kutlu olsun.
Haber: Veysel Kavrayan
Eğitimci-Gazateci-Yazar
veyselkavrayan@gmail.com