Anketler Normalleşmeye İnanmıyor

Normalleşme’ araştırmasından dikkat çeken sonuçlar: Muhalif seçmen bu girişimleri gereksiz buluyor, erken seçim istiyor! İktidarın normalleşme vaatlerine ve sözlerine inanmıyor.

   NHA/ Özgen Sarıkaya            

Siyasette uzun süredir gündemi işgal eden başlıklardan biri de ‘normalleşme’ vurgusu. Özellikle CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in çıkışları ve çeşitli temaslarıyla gündeme gelen ‘normalleşme’ tartışmalarına halk nasıl bakıyor? İdea Politik Enstitü, toplumun normalleşme/yumuşama ve erken seçim tartışmalarına nasıl baktığını araştıran çalışmasını yayınladı. Buna göre seçmen ‘normalleşme’ girişimlerini gereksiz buluyor…

23-26 Haziran 2024 tarihlerinde 26 ilde 1824 kişiyle yapılan çalışmaya göre halkın yüzde 50’lik bir kesimi normalleşme sürecine olumsuz bakarken bu süreci destekleyenlerin oranı yüzde 29,7 oldu. CHP seçmenlerinin yüzde 59,9’u ise bu girişimlere olumsuz bakıyor. Bu olumsuz bakış diğer muhalefet parti seçmenleri (İYİ Parti yüzde 53,6, DEM Parti yüzde 69,4) ve MHP seçmenleri (yüzde 43,8) için de geçerli. Bu süreci olumlu bulan tek seçmen grubu olarak AK Parti seçmeni dikkat çekiyor.

Özellikle Muhalif Kesim İnanmıyor

Ankete katılanların yüzde 74,1’i normalleşme girişimleri başladığından beri Türkiye’de bir değişim ya da yumuşama görmediklerini söylüyorlar. Bu oran, CHP seçmenlerinde yüzde 79,2 düzeyinde. İYİ Parti (yüzde 85,7) ve DEM Parti (yüzde 84,3) seçmenlerinde daha da fazla. Bu sonuca göre özellikle muhalif kesim bu sürece inanmıyor.

Nitekim araştırmaya göre, toplum normalleşme/yumuşama tartışmalarında AK Parti’yi yüzde 61,7 oranıyla samimi bulmuyor. Parti seçmenlerine göre dağılıma bakıldığında ise CHP seçmenlerinin yüzde 85,8’lik ezici bir çoğunluğu bu süreçte AK Parti’yi samimiyetsiz bulduklarını belirtiyor. AK Parti seçmenleri haricinde AKP’yi yumuşama söyleminde samimi bulan bir seçmen kitlesi de mevcut değil.

Normalleşme Ak Parti’ye Yarar’

Araştırma Türkiye’de insanların gerçek bir normalleşmeyi arzu etseler de mevcut aktörler ile bunun başarılabileceğine inanmadıklarını gösteriyor. Özellikle AK Parti’nin bu süreci yine kendi çıkarı için kullanabileceğine inananların oranı azımsanmayacak düzeyde. Katılımcıların yüzde 21,5’i normalleşme girişimlerinin AK Parti’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, buna ek olarak yüzde 3,6’sı Cumhur İttifakı’na yarayacağını söylerken, bu sürecin CHP’ye ve muhalefete fayda sağlayacağını düşünenlerin oranı takribi olarak yüzde 9 düzeyinde kalıyor.

Birlikte Anayasa Yapma Tartışmaları

CHP’nin AK Parti ile anayasa çalışması yapma ihtimali katılımcılara sorulduğunda ise, katılımcıların yüzde %47’lik bir kesiminin bu tür bir birlikteliğe karşı çıktıkları görülüyor. Bu negatif bakış açısı CHP seçmenlerinde yüzde 60’ı geçmekte, aynı şekilde DEM Parti (yüzde 70,4), Zafer Partisi (yüzde 55,6) ve Yeniden Refah Partisi (yüzde 52,4) gibi muhalefetin çok farklı kanatlarında da yine yüksek oranlara ulaşıyor

Seçmen Erken Seçim İstiyor Mu?

Araştırmada katılımcılara erken seçim isteyip istemedikleri de soruldu. Katılımcıların yüzde 47,1’i seçimlerin zamanında yapılmasını isterken yüzde 42,1’i erken seçim talep ediyor. CHP seçmenlerine gelindiğinde ise erken seçim isteyenlerin oranı yüzde 64,6’ya kadar çıkıyor. Aynı şekilde İYİ Parti seçmeninin yüzde 60’ı, DEM Parti seçmeninin ise yüzde 73’ü erken seçim talep ediyor. Muhalefet partilerinin henüz ciddi bir erken seçim çağrısında bulunmamış, bu konuda kampanya başlatmamış olmalarına rağmen erken seçim talebinin muhalif kitlede yüksek oranlara ulaşması ayrıca dikkat çekici. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, önümüzdeki süreçte CHP yönetiminin hem normalleşme/yumuşama konusundaki tavrını yeniden değerlendirmeye alabileceği hem de erken seçim için daha ısrarlı bir talebi ortaya koymaya başlayabileceği yorumlarını beraberinde getirmiştir.