Geçen yıllara baktığımızda değişik amaçlarla çeşitli fonlar oluşturulmuştur.
İşsiz kalan çalışanların durumuna çare olarak düşünülen işsizlik fonu,
-Depreme hazırlık yapmak amacıyla oluşturulan fonlar
-Fakir fukara fonları gibi,
Bugüne gelindiğinde deprem için oluşturulan fonda 65 milyar TL olması gerekirken fon buhar olmuş. İşsizlik fonunun 100 milyarlarca tutarındaki birikimler amacı dışında kullanılmış.
Şimdi de yeni bir fon geliyor bireysel emeklilik sistemi (BES) bu fonla ilgili yeni bazı düzenlemeler yapılıyor.
Önümüzdeki dönemlerde belirli bir süreden sonra zorunlu olmayan fona katılım zorunlu hale getirilecek. Mevcut halinde devlet ve çalışandan yapılan kesintinin dışında işverenden de kesinti yapılacak.
Kıdem tazminatı da BES sistemi içine entegre edilecek. Başlama yılı olarak 2020 yılı hedefleniyor.
2025 yılına kadar 400 milyar TL nin emeklilik fonunda birikmesi bekleniyor. Bugüne kadar oluşan toplam tutar 105 milyar TL civarında. Toplanan bu fonların sanayinin büyümesi için kaynak olarak kullanılacağı belirtilmektedir.
Mevcut sistemde devlet katkısı sisteme girenler için % 25 oranında uygulanıyor. Gelecekte yaş durumuna göre devlet katkısı farklı olması düşünülüyor. Gençlere yapılacak katkı oranı daha yüksek olması planlanıyor.
Çalışanlara BES’te yaptığı birikimlerinin bir kısmını emekli olmadan da kullandırma olanağı getiriliyor. Örneğin, prim ödeyen çalışan eğitim, evlenme, taşıt alma gibi durumlarda bu birikiminden bir kısmını değerlendirebilecek.
Sistemdeki devlet katkısının en az % 10 borsada değerlendirilecek.
Değişiklikler genel olarak değerlendirildiğinde tasarrufların arttırılması ve bu tasarrufların üretim alanlarında kullanılması gibi amaçlar içermesi açısından olumlu gibi gelmektedir.
Ancak geçmişte bu konularda o kadar çok kötü örneklerin olması, bu uygulamanın da bu kötü örneklere bir yenisinin ekleneceği kaygısını arttırmaktadır.
İşsizlik fonunun çok önemli bir bölümü değişik açıkların kapatılmasında, deprem fonu ise ortada yok nereye gittiği belli değil. Merkez bankası karşılıklarının bile kullanıldığı bir durum mevcutken BES sistemine olumlu bakmak son derece zordur.
Ancak BES’in özelliği gereği diğer fonlardan farklılığı bulunmaktadır. Zira çalışanların hem geçmiş emeklerini hem de gelecek yaşantısını yakından ilgilendirmektedir. Bu nedenle bu fonun amaç dışında kullanılması ve çar-çur edilmesinin bedeli çok ağır olmalıdır. Kullanma kararı verenlere ciddi cezai yükümlülükler getirmelidir. Bu güvenceler BES katılımcılarına da verilmelidir.