Gözlerini dünyaya yeni açan bir bebek ya da okula giden bir çocuk için görmek, sağlıklı gelişimin en önemli anhtarlarındandır.
. İyi bir görme çocukların fiziksel gelişimini, genel sağlığını ve okuldaki başarısını yakından etkiler. Sorunlar erken dönemde göz kontrolü sayesinde saptandığı takdirde, etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Memorial Ankara Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Bekir Sıtkı Aslan, çocuklarda göz sağlığının önemi ve kontrol dönemleriyle ilgili bilgi verdi.
Göz kusurlarına karşı dikkatli olun
Çoğu ebeveyn, düzeltilmemiş görmenin olası sonuçlarını önemsememektedir. Bazı göz rahatsızlıkları erkenden yakalanabilirse eğer çocukların hayatı gerçekten değişebilir. Bir çocuk görsel olarak iyi durumda değilse okuldaki performansı, davranışı, gelecekteki hedefleri ve bir yetişkin olarak yapacağı iş olumsuz etkilenir. Bu yüzden çocukların doğumunu takiben, bebeklik öncesi, anaokulunda ve okul yıllarında görme düzeylerini kontrol etmek esastır. Tarama, çocuk doktoru, aile hekimi veya diğer eğitilmiş sağlık personeli tarafından yapılabilir.
Göz sağlığı doğuştan itibaren takip edilmeli
Bir göz doktoru, çocuk doktoru, aile hekimliği veya eğitimli bir sağlık personeli, yeni doğan bir bebeğin gözlerini incelemeli ve kırmızı refle testi yapmalıdır. Göz hekimi, bebek prematüre veya başka tıbbi problemlerden dolayı yüksek risk altında, anormallik belirtileri varsa veya ailede çocukluk çağında ciddi görme bozuklukları geçirmişse kapsamlı bir göz muayenesi yapmalıdır. Göz sağlığı için yapılacak ikinci bir tarama, bir göz doktoru, çocuk doktoru, aile hekimi tarafından 1. yaş civarında yapılmalıdır.
4 yaşından önce görme keskinliği test edilmeli
Çocuk göz muayenesinde işbirliği yapacak seviyeye geldiğinde görme keskinliği test edilmelidir. Çoğu çocuk hipermetroptur. Uzak ve yakını göremez. Çoğu çocukta bu durum gözlük ile görme düzeltmesini gerektirmez. İlk taramada şaşılık, göz tembelliği, miyop, hipermetrop, astigmat ya da başka bir odaklama problemi ortaya çıkarsa, çocuk kapsamlı muayene edilmelidir. Başarılı bir görme düzeltmesi ve görmeden ömür boyu yeterli faydayı sağlamak için mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlamak gerekir.
Gözlük ve kontak lens kullananlar yılda 1 kez kontrolden geçmeli
Okul dönemindeki çocuklarda göz muayenesi gözlük veya kontakt lens kullanan çocuklarda en az yılda bir kez göz sorunu olmayanlarda iki yılda bir yapılmalıdır. Çocuğun okul başarısında bir yetersizlik, görme zaafından kuşkulanıldığında veya gözlerinin kaydığı görüldüğünde bir göz hekiminin muayenesi gerekir. Genç bir çocuğun gözleri beyne net görüntüler gönderemezse, vizyonu daha sonradan düzeltilemeyecek şekillerde sınırlı olabilir.
Hangi durumlarda doktora başvurulmalı;
1- Bir görme taramasında başarısız olmuşsa,
2- Görme taraması yapılamamışsa,
3- Bir çocuk doktoru tarafından göz hekimine yönlendirilmişse,
4- Görme şikayeti var ya da anormal görme davranışı gözleniyorsa,
5- Tıbbi sorunları olan çocuklar (Down sendromu, prematüre, juvenil idiopatik artrit, nörofibromatoz) veya ailede ambliyopi, şaşılık, retinoblastoma, konjenital katarakt veya konjenital glokom öyküsü varsa,
6- Çocuklarının öğrenme güçlüğü, gelişimsel gecikme, nöropsikolojik durum ya da davranışsal sorunu varsa doktora başvurulmalıdır.
Görme taraması ve göz muayenesi arasındaki fark nedir?
Görme taramasının aksine, kapsamlı bir göz muayenesi görsel problemlerin teşhisini sağlar. Göz bebeğinin büyütülerek muayene edilmesi için göz damlalarının kullanılmasını gerekir ve böylece gözün ve görsel sistemin genel sağlığının daha kapsamlı bir araştırması sağlanır.