Listeler açıklandı, partiler meclis yarışına hangi kadrolarla gideceklerini deklare etmeye başladılar.
Sürprizler var mı? Sürprizler olabilir, listeleri tek tek yorumlamayacağım, bu kadar sıkıcı bir yorum yapmayacağım. Ama genel olarak bazı yorumlar yapacağım ve özelde şunu söyleyeceğim;
Ne diyordunuz? “Bu seçim tarihi seçim. Hocam bırakın şunu bunu tuvalet terliği aday olsa bile oy vereceğim.” Şimdi bakıyorum, homurtular var, eleştiriler var. Yahu eleştirin, daha iyisi için talepkâr olun, hâlâ listeler onaylanmış değil. Ama .. Bu noktada kocaman bir ama var. Şayet bu tarihi seçimse, şayet karşımızdaki seçim bizi tekrar hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, özgür bir medyanın olduğu gülebildiğimiz, kısmen de olsa hayatın tadını çıkarabildiğimiz bir ülkeye, hanedan rejimi gibi görülmeyen çoğulcu ve katılımcı bir demokrasi olma ihtimali olan bir ülkeye götürecekse bu listelerin hiçbirinin önemi yok.
Liderler, seçimi kazanabilmek için mevcut ittifak anlayışları çerçevesinde, cumhurbaşkanlığı seçimine negatif yansıması olmaması için upuzun bir gerekçeler listesi sunabilirim, bu listeleri yapmışlar. Tabii ki kırılanlar olacak, tabii ki üzülenler olacak ve eleştirenler de olacak. Bu kadar lafı ettikten sonra ben de eleştireceğim. Ama bu eleştiriyi şunun için yapacağım, keşke şu noktalarda daha dikkatli olsaydınız, hâlâ vaktiniz var düzeltebileceklerinizi düzeltin demek isterdim. Yani listelere bakıp da oy vermemek, küsmek diye bir şey yok!
Normal şartlarda bile milletvekili listeleri yapıldığında kıyamet kadar küskünler çıkar, küskünler ordusu oluşur. Zaten DSP diye bir tabela partisi var. DSP neden o tabelayı saklıyor biliyor musunuz? CHP’den kopan küskünler gelip buradan aday olsun oy alalım bir yerlerde görünür olalım diye saklıyor.
CHP İçindeki Tartışmalar
CHP’nin içinde bu seçimde çok fazla tartışma olacak. Kemal Kılıçdaroğlu’nun listeler yapılırken çok zor günler beklediğini daha önceki bir yazımda yazmıştım. Neden? Nedeni çok basit! DEVA, Saadet, Gelecek ve Demokrat Parti’nin desteği karşısında bu partilere garantili yerlerden milletvekili pozisyonu sözü verilmişti. Onlar da cumhurbaşkanlığı adaylık sürecinde Kılıçdaroğlu’na destek verdiklerine dair bir deklarasyon yayınlamışlardı. Bu muhafazakar vekillerin CHP kadrolarından garanti yerlerden aday olması şüphesiz CHP seçmenini de CHP örgütlerini de kısmen küstürecek ve üzecektir.
Bu listeler iki defa tartışmalı bir noktaya geldi. İlki bu kadar garantili pozisyonun aldıkları oy oranının çok ötesinde, garanti vekilliklerin bu partililere verilecek olması tartışma konusu oldu. Bunun yanında bu noktalara genç yüzler, siyasete girmiş yeni yüzler değil de geçmişte AKP’de çok önemli roller oynamış isimler de bu noktalarda görülünce muhtemelen CHP seçmeninde burukluk yarattı. Ama CHP seçmeninin motivasyonunu bozmamak gerekiyor. Bu hassas bir süreç ve hassas bir durum. Uzun pazarlıklar sonucunda bu noktaya gelindi. Kesinlikle Muharrem İnce’yi güldürmemek gerekiyor. O bu anı bekliyor. İnce “Bakın gerçek Kemalist liste burada” diyecek, seçmene sağdan yaklaşacak ve seçmenin kulağına ciddi bir şekilde başka şeyler üflemeye başlayacak. Ne olur, kesinlikle pire için yorganı yakmayın. Ne olacak? Listelerde beğenmedikleriniz olabilir, benim de beğenmediklerim vardır, ama büyük bir heyecanla, bu devri kapatma heyecanıyla gidelim listede kim olursa ittifak içinde oyumuzu kullanalım ve yolumuza devam edelim.
Nasıl Oy Kullanacağız?
Dün bir etkinliğe katıldım bana orada “Hocam, partilerin oy pusulalarına baktığınız zaman şaşırmayacak mısınız? Nasıl oy kullanacaksınız?” diye sordular. O kadar haklılar ki! Resmen milletin kafası karışsın diye normal şartlarda seçimlere girme ihtimali bile olmayan, genel başkanlarının ismini cismini bilmediğimiz o kadar küçük partiler listeye sokulmuş ki!
Seçim hilelerinde ayrıştırmalar yapılacağı ve bunların kullanılacağı iddiaları da var. Oy vermek çok zor. Bu nedenle partilerden ivedilikle şunu rica ediyorum; Çok basit ve anlaşılır bir şekilde YouTube animasyonları yaptırın ve oy verme işleminin nasıl yapılacağını seçmeninize anlatın. Mevcut şartlar altında bu kadar çok partinin yarışa girdiği bir ortamda oy vermek hiç de kolay değil.
Benim Eleştirilerim …
Benim eleştirilerimin bir numarasına koyacağım nokta kadın milletvekili sayısının bu kadar azalmış olması. Biliyorsunuz, kriz durumlarında kadın ve çocuklar gibi en zayıflar kaybeder. Gemi batarken yetkililer önce “kadın ve çocuklar” diye bağırır bilirsiniz. Niye? Çünkü onlar kargaşada ilk kaybeden olur. Bu vekil adaylığı konusunda listeler yapılırken kadınların çok ciddi bir şekilde mağdur edildiğini ve bir önceki parlamentoda yakalanmış kadın vekil sayısının bile yakalayamama ihtimali olduğunu düşünüyorum.
CHP’de Enteresan Listeler
CHP listelerinde ilginç olan bir nokta var. İYİ Parti’yi açıktan çok net ve kırıcı olabilecek bir şekilde eleştiren üç popüler isim aday yapılmamış. İsimlerini yazmayacağım. CHP seçmeninden isteğim şu: Ben de aynısını yapacağım; Listelerin detayına bakmayalım ve altı okun altına mührümüzü vuralım ve karşıya geçelim. Bu seçim listelere bakma seçimi değil. Bir sonraki seçimde detaylı bir şekilde birlikte analiz yaparız.
İYİ Parti’de Stratejiler Neler?
İYİ Parti’de MHP seçime kendi logosuyla girme kararı aldıktan ve listeleri yaptıktan sonra milliyetçi tabandan oy almak üzere bazı stratejiler yapıldığı görülüyor. Geçmişte şahin bir milliyetçi olarak AKP’de rol alan eski içişleri bakanı İdris Naim Şahin Ordu’dan ilk sıradan aday gösterilmiş, milli futbolcu Gökhan Zan aday gösterilmiş, aday gösterilen popüler spikerler var.
İYİ Parti de toparlanmaya çalışıyor. Bir erime safhasına girmişti. Liste ile birlikte toparlanmaya ve bir çıkış yapmaya çalışıyor. Biliyorsunuz, İYİ Parti’de çok farklı fraksiyonlar ve klikler vardı. Onların bazılarının iyi yerlerde aday olarak hatta aday olarak gösterilmeyince isyan ederek partiden ayrılışlarını izliyoruz. Şayet Meral Akşener bu ayrışmayı birkaç ay önce yapsaydı, ne o masayı devirme girişimi yaşanacaktı ne de Kılıçdaroğlu ile yaşadıkları süreçte parti kimliği bu kadar yıpratılmayacaktı. Çok daha kârlı şekilde merkez sağa doğru yürüyen bir parti olarak yoluna devam edecekti. İYİ Parti listelerine baktığımda birazcık bu hassasiyetin ön plana çıkmaya başladığını söyleyebilirim.
AK Parti’nin Listeleri …
AKP’nin listelerinden bahsetmeyeceğim. Tam bir facia. Bakanları sopayla Anadolu’ya yaymışlar, birkaç şehirden aday göstermişler. Süleyman Soylu gibi birkaç istisna hariç büyük şehirlerden aday gösterilebilen yok. Ama seçilebilecek popüler yerlerdeler.
CHP’lilere Duyuru
Laik ve Kemalist hassasiyeti olan CHP seçmenlerine AKP’den bir adaylık duyurusu yapacağım. Hulki Cevizoğlu İstanbul 1. Bölge 6. Sıradan milletvekili adayı olmuş. Yani kesin seçilecek yerden. Güvendiğiniz, kredi verdiğiniz İnce gibi, Çelebi gibi, Feyzioğlu gibi, Cevizoğlu gibi ne kadar adam varsa sizi ortada bıraktı. Yerden yere vurduğunuz Kılıçdaroğlu bir zafer kazanabilmek için bir formül yakaladığına inanıyor. Tam da tartışmalara bu noktadan bakın. Kılıçdaroğlu’nu eleştirebilirsiniz, eleştirecek çok şeyi var ama sonuç alacak formülü buldu ve formülün üstünde hassasiyetle çalışıyor. Şayet, O’na bir kredi tanıdıysanız bunu listelerde de tanımanız ve tam destek vermeniz gerekiyor. Oyunu kuran O ise, sonuç alma ihtimali olan bir yola girdiyse bence bu konuda O’nu yerden yere vurmayalım.