“Dostum Trump kazandı”

 Nedenini bazılarınız biliyor olabilir. Çünkü öncelikle seçime katılım oranı çok düşük ikincisi de hesaplama eyalet çapında ve genellikle, tamamında da değil ama baskın bir şekilde “winner takes all” yöntemiyle yapılıyor. Örneğin ben 51 aldım diğer aday 49 aldı, ben o eyalette nüfusa göre dağıtılan delegelerin tamamını alabiliyorum, kazanan hepsini alıyor. Bu yöntemdeki amaç eyaletlerin başkanlık seçimine eyalet gücünü kullanarak direkt etki edebilmesi  ve birkaç tane güvenlikle ilgili gerekçesi.

Trump ve Harrison arasındaki yarışın tahmini oldukça zordu ama son düzlükte ben de dahil olmak üzere birçok kişi Trump’ın kazanabileceğini söylemişti. Benim gerekçem Trump oy verecek olan ve bunu söyleyemeyen, anketlerde farklı şeyler söyleyen riyakarlar sandık başına gidince Trump’a oy verdiler.

Neden Trump kazandı? Muhalefetin buradan çıkaracağı sonuçlar neler olabilir?

Bir! Net bir şekilde tavır alan siyasetçiler seçimi kazanıyor. Aday ben sınırları kapatacağım diyor. Kapatabilir kapatamaz. İndireceğim veya şunu yapacağım. Adam net çok net. Mıy mıy arada gezmiyor, tavır alıyor. Tavır aldığı zaman açıktan desteğini alabileceklerinin desteğini alıyor, ortada kalanları da gizli bir şekilde ikna edebiliyor. Açıkçası hem ona yaranayım hem buna yaranayım değil. Net bir şekilde tavır alıyor.

Biliyor musunuz? Trump’a göçmen kökenliler oy verdi. Şimdi diyeceksiniz ki nasıl oluyor  bu. Adam göçmenleri durduracağım diyor. Bir önce gelen göçmen grubu daha sonra gelen göçmen grubundan rahatsız oluyor. Onları taşıdığı yeni imajdan kurtulmak istiyor “ben entegre oldum” diyor. Sokaklarda çocuğu okula giderken güven içinde okula gitsin istiyor. Statüsü olduğu için kendisini bir Amerikalı gibi hissediyor. Tüm bunları üst üste koyduğumuz zaman Özgür Özel’in çıkartması gereken ders şu: Tavır almak, net olmak, durduğun yeri net bir şekilde gösterebilmek.

Böyle güçlü siyasi mesaj  verebilen liderler seçim kazanabiliyorlar.

Trump ikinci kez bir kadın adaya karşı seçimi kazandı. İlk dönemde de Hillary Clinton’a karşı kazanmıştı ama Hillary Clinton çok daha fazla oy almıştı. Amerika çapında Trump’tan daha fazla oy almasına rağmen “winner takes all” (kazanan hepsini alır) sistemi yüzünden eyaletler bazında stratejik (salıncak eyaletler) eyaletleri kaybedince seçimi kazanamamıştı.

Trump üst üste olmasa da aralıklı bir şekilde başkanlığı alabilen ve geri dönüş yapabilen en etkili siyasetçi oldu Amerikan tarihinde. Tabii buna Elon Musk’ın katkısı da çok fazla. Hem twitterda hem kampanyalarında hem de para dağıtarak Trump’ın seçilmesini sağladılar.

Uluslararası çerçeveden baktığımız zaman bu seçimin en büyük kaybedeni kimdir diye sorarsanız hiç tartışmadan Ukrayna derim. Zelenski ve Ukrayna çok büyük bir müttefiğini kaybetti çünkü Trump savaşı desteklemeyeceğini Putin’le konuşup bir anlaşma hattı çizeceklerini söylemişti.

Peki, Trump’ın vermediği destek açıkta mı kalacak? Hayır! İkinci kaybeden Avrupa Birliği. Avrupa Birliği’nin burnunun ucundaki Ukrayna’nın işgal edilmesine izin vermeyecektir. Dolayısıyla biz daha çok vergi vereceğiz. Ukrayna’daki savaşı Avrupa Birliği liderleri daha fazla ve güçlü bir şekilde finanse etmek zorunda kalacaklar.

Uluslararası arenada her halükarda kazanan siyasetçiler var. Netanyahu gibi Erdoğan gibi. Erdoğan bir önceki seçimde Trump’ın Biden’a karşı kaybettiği seçimde TRT ekibini Amerika’ya göndermiş ve Türkler Trump’a oy versin diye propaganda yapmış ve onları ikna etmeye çalışmıştı.

Bu seçimde öyle bir şey yapmadılar. Kendisine aptal diyen İsrail’e tam destek vereceğim diyen Trump’ı açıktan desteklemediler ama kazandığı gibi dostum Trump kazandı dedi, Emine Erdoğan sevincinden Trump ve Erdoğan’ın samimi pozlarını instagram’da paylaştı, sempati oluşturmaya çalıştılar.

Netanyahu da “Dostum Trump” dedi ve kutladı. Erdoğan ile Netanyahu’nun yolu Trump ekseninde kısmen kesişmiş oldu da diyebiliriz.

Türkiye’yi nasıl etkiler diye sormayın yazmayacağım. Çok can sıkıcı bir soru. Türkiye’yi hiçbir başkan değişikliği etkilemez. Hiçbir iktidar değişikliği de etkilemez. Çünkü Türkiye Amerika’nın da Avrupa Birliği’nin de almak istediklerinin üstüne fazlasını koyarak gümüş bir tepside onlara verdiği için kesinlikle çok büyük etkisi olmaz.

Erdoğan neden Trump’ı tercih etti?

Trump hukuksuz bir adam. Prosedürlere takılmayan, güce dayalı siyaset yapan ve bundan geri adım atmayan bir adam. Dolayısıyla Erdoğan’la hukuk çerçevesinde değil de güç çerçevesinde uzlaşı arama ihtimali daha yüksek olduğu için net bir şekilde tavrını ondan yana alacaktır.