Dünyada bir ilk!...

Yazının bir yerinde şu yazılı:“İklim, çevre koşulların göz önüne alınarak yapılan yaş çalışmasında  Saraylı Anıt Çınar Ağacının Yaşı 1224 (2016 yılında) olarak bulunmuştur”

Ağacın yaşı 1224 yazılı, 1200 gibi yuvarlak bir rakam değil. Üstelik 20’si ve üstelik 4’ü var… Dünyanın her tarafında bir ağacın veya bir tarihi eserin yaşı tam olarak belirlenemediğinde 1000-1200 yaşlarında gibi bir ifade kullanılır. Veya örneğin 1200 yaşlarında denilir..

Peki…Bu sonuca nasıl gitmişler? Ağacın olduğu yerde iklim ve çevre koşullarını değerlendirerek. Vay canına!...Dünyada bir ilk…İklim ve çevre koşullarına göre ağacın yaşı kesinkes 1224. İnanılır gibi değil…

Üstelik bu projede görev alan kişilerden biri 2-3 ay öncesinde bu ağacın 750 yaşında olduğunu bir toplantıda söylemiş. O yaşı kim, nasıl bulmuş acaba.

Şimdi bu yazımı okuyanlar arasında şöyle söyleyenler olacaktır: Bu ağacın yaşı yazdıkları gibi 1224 değil de 900 olsa ne önemi var? Toplumsal hayatımızı ne kadar etkiler ki.. Sade vatandaşlar açısından elbette önemi yok. Ağaç orada duruyor, insanlar gölgesinde oturuyor.

Ama kazın ayağı öyle değil. Bu “yaş” konusunda gösterilmeyen hassasiyetin, bilgisizliğin, bilimsel esaslardan uzaklığın projenin diğer konularında da yapılmadığı nasıl garanti edilecek. Bu kuşku nasıl giderilecek ?

Şimdi olayın bir başka yönüne geleceğim. Ben bir  dilekçe ile bu  tespitin ormancılık ilmi açısından çok önemli olduğuna değinerek ağacın yaşının sadece iklim ve çevre baz alınarak nasıl, hangi bilimsel esaslar ile böyle 1224 gibi kesin olarak bulunduğunu sordum.

Ve sonra Orman Mühendisi olarak sahip olduğum bilgilerden psikolojik olarak arınıp  kendimi  onların yerine koydum. Ben olsam bu dilekçeye ne cevap veririm diye düşündüm: Çeşitli alternatifleri denedikten sonra ulaştığım sonuç şu oldu: Bu 1224 rakamı ağacın kesin yaşını göstermiyor diyecekler.Biz de inanacağız!..

Düşündüğüme göre ağacın yaşını nasıl buldunuz sorusunun karşılığı ise bilimsel bir facia  olacak: “Ağacın çapını ölçtük, oluşturduğumuz bir ıskala var ; çapı şu olanın yaşı budur”. Böyle cevap ne demektir? Herhangi bir  yörede aynı  tür ağaçlar   aynı yaşta aynı çapa ulaşırlar. Buna kargalar bile güler. Çünkü bir ağacın gelişini ve dolayısıyla çapını belirleyen faktörler saymakla bitmez.

        Bazılarını sayayım : fidan kalitesi, tohumunun orijini, diğer ağaçlara mesafesi, başka ağaçların ışık alımını kısıtlaması, üzerinde yapılan budamaların zamanı, tekrarı ve şiddeti, toprağın derinliği, toprağını oluşturan ana kayanın cinsi, taban suyu seviyesi, toprağın kil oranı, pH, uğradığı böcek tasallutları, hastalıklar  vs vs. Bütün bu faktörlerin tıpatıp aynı olması mümkün değildir. Bu nedenledir ki ayni gün dikilmiş, birbirinde 3-4 m mesafedeki aynı tür ağaçların bile çapları farklı olur.  Bu ağacın çapı….cm olduğuna göre yaşı ….dır  denilemez. Böyle olduğunu, hayatı dağlarda geçen okuma yazması olmayan bir adam bile bilir.

Ne kadar kötümser biri olmuşum!. Bana böyle cevap gelmez!…kesinlikle gelmez. Herhalde bir Orman Mühendisine danışırlar ve o da “böyle şey mi olur” der.

Bayanlar ve baylar…Ben sizin internete koyduğunuz haber için bunları yazıyorum. O halde bu kadar olumsuz tenkidime karşılık  bana neden aynı internet sayfanızda cevap vermiyorsunuz? Vereceğiniz cevabı herkes görürse ne mahzuru var?.