Ekonomide, çalişma hayatinda neler oluyor?

ilk altı aylık büyüme rakamı yüzde 3.3 olarak gerçekleşmiş, 2014 yılı yüzde 4’lük büyüme hedefinin realize edilemeyeceği anlaşılmıştır.

Oysa bizimle aynı kategoride yer alan ülkelerden  Malezya aynı dönemde yüzde 6.4, Endonezya yüzde 5.1, Güney Kore yüzde 3.6, Polonya ise yüzde 3.3 oranında büyümüştür. Muhtemelen son üç yılın ortalama büyüme hızı yüzde 3 olarak gerçekleşecektir. Bu verilerle, yüzde 9’u aşan işsizlik oranını aşağıya çekebilmek, yeni istihdam olanakları yaratabilmek, fert başına düşen milli geliri artırmak mümkün olamayacaktır.

Ekonominin içine girdiği açmazın ve kalıcı bozulmanın tek sorumlusu, tüm uyarılara rağmen, üretim ve sanayi politikasını değiştirmeyen ve yapısal reformları zamanında yapmayan AKP hükümeti ve ekonomi yönetimidir.  Aşağıda satır başları itibariyle vurgulanan yanlış politikalar sonucu ekonomimiz bugünkü açmazla karşı karşıya kalmıştır.

 İktidarın ısrarla uygulamaya çalıştığı, İnşaat sektörü, müteahhitlik  hizmetleri,  lüks yatırım ve tüketime dayalı model artık çökmüş, günün ihtiyaçlarına cevap vermekten uzaklaşmıştır. Çarpıcı örnek,  tahmini maliyeti 1 milyar doları bulacak olan, Atatürk Orman Çiftliği’nde yapılan Başbakanlık binası ile Cumhurbaşkanı için alınan makam uçağı için yapılan harcamadır. Bu durum bile tek başına ,  “AK SARAY İNŞAASI VE  UÇAK ALIMI” vs. kamunun lüks harcama tutkusu  düşük büyümenin nedenini açıklamaya yetmektedir. Bunun yanında, lüks konut, AVM, lokanta, otomobil, devlet binaları ve makam araçları için ayrılan kaynaklar önemli düzey ulaşmıştır. Burada önemli olan geri dönüşü olmayan harcamaların yabancı kaynakla sağlanması, cari (döviz) ve bütçe açığının risk sınırına yaklaşmasıdır.

 Kamu kaynaklarını verimli ve rantabl bir şekilde kullanmak, üretimin emrine vermek ve sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamak hükümetin birincil görevidir. Bu bağlamda, GAP ve Konya ovası sulaması gibi benzer projelerin tamamlanamaması, tarımsal üretimimizin düşmesine, ithalata yönelmesine neden olmuş, bu alanda da AKP iktidarınca kötü bir yönetim örneği sergilenmiştir.

Küresel ekonomik sistemin en önemli dayanağı ülkelerin birbiri ile eklemlenmiş hukuk sistemidir. 2002-2007 döneminde yapılan yapısal reformlarla ülkemizin küresel ekonomik düzenle entegrasyonu sağlanmıştır. Ancak, 17 ve 25 Aralık soruşturmalarını takip eden süreçte çıkarılan anti-demokratik yasalar, HSYK’ nın  yapısının değiştirilmesi,  yargı bağımsızlığının zedelenmesi , siyasi vesayete neden olunması, sisteme dahil ülkeler ve kurumlar nezdinde, hukuk sistemimize olan güveni zedelemiştir. Bu durum ise, yabancı sermaye akışında sorunlara ve maliyet artışına neden olmuştur.

İktidar kendini var eden 12 Eylül darbesinin sağladığı baskıcı ve otoriter yasal imkanları kullanmaktan kaçınmamış, demokratik dönüşümü sağlamamıştır.  AKP iktidarı, emekçilerin sendikalaşma , toplu iş sözleşmesi ve grev hakkının kullanımı konusunda baskıcı bir tutum sergilemiştir.  SGK’ya kayıtlı yaklaşık 10 milyon işçi içerisinde sendikalı işçi sayısı 1 milyon bile değildir. Son iki yılda tam 13 bin 168 işçi çalışma sırasında hayatını kaybetmiştir. Maliyeti artırmamak kaygısıyla işçi güvenliğine yönelik tedbir alınmamış, Soma örneğinde olduğu gibi toplu katliamlara neden olmuştur. Uygulanan neoliberal politikalar ülkemizde yedek işçi ordusu yaratmıştır. Bu dönemde grev yasakları genişletilmiş, taşeronlaşma ve kiralık işçilik yasalaştırılmıştır. Hükümet milli güvenlik gerekçesi ile yetkisini grev kırmakta kullanmadan (Şişe-Cam fabrikası örneği) çekinmemiştir.

Ölümlü iş kazaları sıralamasında dünya üçüncüsü ve Avrupa birincisi olmamız tüm bu anlayış ve uygulamaların doğal sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Yaşananlar AKP iktidarınca, “fıtrat” ve “kader” unsurunun doğal sonucu olarak tanımlanmış, bir fatiha ile geçiştirilmeye, hayatını kaybeden çalışanlara şehitlik mertebesi tanımlamasıyla, toplumsal tepkinin yatıştırılmasına çalışılmıştır.

AKP iktidarınca,  her yıl bütçeden yapılan, 12 milyon kişiyi kapsayan 30 milyar liralık sosyal yardım kanalıyla, bireyleri düşük ücretle çalışmaya razı edilmesi yanında, sosyal  patlamanın önlenmesi hedeflenmiştir. Kaynakların üretime tahsisi  yerine, sosyal yardım çerçevesinde kullanarak işçiliğin azaltılması olanağını ortadan kaldırmıştır.

Ekonomideki olumsuz gidişatın deşifre edilerek eleştiri konusu yapılması ve alternatif politikaların oluşturulması ve halka anlatılması görevi , ana muhalefet konumundaki CHP’ye düşmektedir. Bu görevini yerine getirebilmesi için CHP’nin parti içi kısır politik çekişmelerden sıyrılarak, sosyal demokrat söylem ve çözümlemeler çerçevesinde iktidara aday olduğunu kamuoyuna kanıtlaması gerekmektedir.

CHP bu zor görevi başarabilecek ve topluma umut verebilecek mi?

Zor ama imkansız değil diye düşünüyorum.

Saygılarımla,