Geçen haftaki yazımda kalkınma ile ilgili görüşlerimin bir bölümünü paylaşmıştım.
Paylaştığım bölümde vergi sisteminin değişmesinden ve tarımsal kalkınma modeli üzerinde değerlendirmeler yaptım.
Bu haftada aynı konuya devam etmek istiyorum.
DEMOKRASİ TÜM KURUM VE KURULLARIYLA İŞLETİLMELİDİR
Ekonominin gelişmesinin olmazsa olmazı demokrasidir. Bu kapsamda en önemli öncelikler ise şöyle belirlenebilir.
----YARGI SİSYEMİ
----EĞİTİM
----DENETİM
----SİVİL TOPLUM- MEDYA
Dünyada serbest şekilde dolaşan yüzlerce milyarlık sermaye var. Bu sermaye her zaman güvenilir liman arar. Güvensiz limanlara spekülatif amaçlı uğrar vurgun yapar gider. Ekonominin gelişip büyümesinde önemli faktör kaynaktır. Özellikle ülkemizin bu anlamda vurgun amaçlı değil, yatırım amaçlı yabancı kaynağa ihtiyacı vardır.
Bu kaynağı ülkeye getirmenin en önemli unsuru da yargı sisteminin güvenilir hale getirilmesidir. Yargıya güven yoksa yabancı kaynak gelmez. Yabancı kaynak hangi durumda neyle karşılaşabileceğini bilmek ister. Bir kişinin ağzından çıkacak bir cümlenin mahkûmu olmaz. Bugün olduğu gibi. Neredeyse ayda bir değişen ihale yasaları, adrese teslim ithalat kararları. Bir kişinin her konuda yetkilendirilmiş olması her yatırımcı için caydırıcı bir unsurdur.
İkinci önemli konu da eğitimdir. Ekonomik gelişme için nitelikli insan kaynağına ihtiyaç vardır. Sorgulayan, gelişmeye açık, teknik gücü yüksek kaliteli insanlar ancak kaliteli üretim tasarlar ve üretirler. Bu teknolojik gelişme için de gereklidir. Üretimde teknoloji düşük maliyet ve kaliteli ürün demektir.
Denetimsiz ekonomi yağmacılığı çağrıştırır. Atatürk dönemi ve sonrası ülkemizde genellikle karma ekonomi uygulanmıştır. Ne yazık ki bu hükümet karma ekonominin içinden devleti tamamen çıkararak, piyasayı yandaşlara teslim etmiştir. Piyasa ekonomisi adı altında denetimsiz bir yapı oluşmuştur. Bu yapının topluma getirdiği birçok olumsuzluklar ortadadır. Tekelleşmeler,mafyavari oluşumlar Sağlıksız ve topluma zararlı ürünler nedeniyle toplum tehdit altındadır. O nedenle piyasanın ciddi bir denetim altında tutulmak zorunluluğu vardır. Denetim sonucunda ortaya çıkarılan olumsuzlukların ciddi cezalandırılması yöntemi ile caydırıcılığı arttırılmalıdır. Son günlerde yapılan bazı kısmi denetimlerin bile ne kadar vahim sonuçları olduğunu gördük.
Sivil toplumlar teşvik edilmeli ve medya bağımsız hale getirilmelidir. Bunlar hükümetlerin en önemli denetim mekanizmalardır. Demokrasinin de temel unsurlarıdır. Bilindiği üzere zenginleşme mi demokrasiyi getirir, yoksa demokrasi mi zenginleştirir tartışması vardır.
Zenginleşme Çin örneğinde olduğu gibi kısmen demokrasi getirmiş, ama Arabistan ve diğer bazı Arap ülkelerinde zenginleşme olduğu halde demokrasi gelmemiştir.
Genelde bakarsak demokrasinin uygulandığı ülkelerde neredeyse tamamında zenginleşme sağlanabilmiştir.
Türkiye bu kuralları ne kadar erken uygulamaya başlarsa o kadar ülkeye fayda sağlanacaktır diye düşünüyoruz.