MUHAFAZAKAR YÜKSELİŞ...

 
Hafta içinde İstanbul Sanayi Odası (İSO)'nca, 2009 yılı 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Raporu açıklanmıştır. Sözkonusu raporun incelenmesi esnasında; Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) ile Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) 'a üye muhafazakar çizgideki, anadolu sermayesi diye tanımlanan gruba dahil 70'i aşkın firmanın yer alması  dikkat çekmiştir. Anılan grubun; satışlardan payının yüzde 9.2, ihracattaki payının yüzde 7.6, kardaki payının yüzde 10.6 olması ilginç bulunmuştur.
 
İslami özden beslenen sözkonusu grubun, kendini siyasi ve ekonomik alanda ifade etmesi;  Necmettin Erbakan'ın 1967 yılında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanlığı'na seçilmesiyle başlamıştır. İslami değerleri referans alan ve batı karşıtı söylemi ile netleşen "Milli Görüş" sloganı altında birleşen grup, yine Erbakan'ın önderliğinde Milli Nizam Partisi ile birlikte siyasi arenada yerini almıştır. Anılan partinin kapatılması sonucu kurulan Milli Selamet Partisi (MSP) bünyesinde toplanan islami kadrolar, 1974 yılında, "Tarihi Yanılgı" sloganı altında kurulan CHP-MSP koalisyonu ile iktidar nimetlerine kavuşmuştur. Bu koalisyon esnasında Sanayi Bakanlığı gibi icracı bakanlıkların MSP'ye verilmesi suretiyle, sözkonusu grubun ekonomik alanda temellenmesine zemin hazırlamıştır.
 
12 Eylül 1980 darbesi ve takip eden süreçte, islami geleneklere sıkı sıkıya bağlı, muhafazakar damardan beslenen Turgut Özal'ın Başbakanlığı, mezkur grubun ikinci balayı dönemini oluşturmuştur. Anılan dönemde iş dünyasını temsil eden iki kurum, TOBB ve TÜSİAD'a alternatif olarak, muhafazak bir çizgide faaliyette bulunmak ve Anadolu işadamlarını çatısı altında toplamak üzere  MÜSİAD kurdurulmuştur. Sayın Özal, Halis Toprak örneğinde olduğu gibi bu grubun güçlenmesinde ceoluk görevini fazlasıyla yerine getirmiştir. Tuskon'un kurulması ise 1990 yıllarına rastlamaktadır.
 
MSP yerine kurulan Refah Partisi'nin , 1996 yılında Doğruyol Partisi (DYP) ile birlikte Refahyol hükümetini kurmasını takip eden süreçte; 28 Şubat 1997 tarihinde, yakın tarihimize "Post-Modern" darbe olarak geçen, Milli Güvenlik Kurulu'nun almış olduğu bir dizi kararlar ve uygulamalar kapsamında, MÜSİAD ve TUSKAN'a bağlı firmalar rejimle sorunlu şirketler olarak ilan edilmiş, anılan grup firmalarıyla  alışveriş yapılması engellenmiştir. Bu dönem içinde grup içinde küçülmeler, el değiştirmeler ve dağılmalar yaşanmıştır. 
 
Erdoğna ve ekibinin, 1997 darbesini iyi analiz etmesi, doğru teşhis koyması ve değişen dünya konjonktörünün değerlendirmesi sonucu; Erbakan ve  Saadet Partisi ile yollarını ayırarak, 2001 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)'ni kurması oluşumu yaşanmıştır. AKP'nin 2002 yılında iktidara gelmesi ve halen bu sürecin devam ediyor olması, "Milli Görüş" damarından gelen grubun giderek ekonomik hayatta etkinliğinin artmasına yol açmıştır. Grubun gücü ve bugünkü vardığı nokta yaşanan süreçle çok yakın ilintilidir. AKP iktidarı süresince grubun güçlenmesi doğal bir gelişme olarak algılanmalıdır.
 
Sözkonusu rapor yukarıdaki değerlendirmenin dışında teknik açıdan incelendiğinde; listedeki firmaların satışlarının ciiddi şekilde düşmesine karşın, karlılık oarnının iyileştiği görülmektedir. 485 özel, 15 kamu kuruluşunun yer aldığı listede ilk 10' a giren tek kamu kuruluşu Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ) olmaktadır. En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş ise; Oyak-Renault, Ford Otomotiv ve Tofaş olarak belirlenmiştir. İhracatta taşıt araçları sanayinin ilk sıradaki yerini korurken, bu grubu metal eşya ve ana metal sanayi takip etmektedir. Yabancı sermaye paylı kuruluşların satışlar içindeki payı yüzde 33.4 olarak belirlenmiştir. Bu durum küreselleşmenin ülke ekonoımisndeki gücünün bir göstergesi olarak ortaya çıkmaktadır. 
 
İktidar erkini elinde bulunduran siyasi gücün, ekonomik işleyişi yönlendirme ve yeni güç odakları yaratma avantajı, İSO'nun açıkladığı tabloda bariz bir şekilde görülmektedir. AKP iktidar gücünü, gerek merkezi, yerel yönetimlerde kadrolaşma açısından ve gerekse ekonomide yandaş firma yaratma yönünden etkin bir şekilde kullandığını görmek ve kabul etmek gerekmektedir