Aylardır bir kitap hazırlıyorum. Konusu kentteki hava, su, toprak, ses ve elektromanyetik kirlilik
Kitapta bu kirliliklerin kentteki ağaçlar ve biz insanların sağlığını nasıl etkilediğini, yerli ve yabancı, çok sayıda bilimsel yayını inceleyerek ortaya koymaya çalıştım.
Hava kirleticilerine ilişkin incelemeler yaptıktan sonra sigara içen birinin hava kirliliğinden şikayet ettiğini görünce çok şaşırıyorum. Aşağıdaki satırları okuyunca buna hak vereceksiniz
Unutmadan yazayım...Kentteki hava kirliliği bazen rüzgarlarla filan kesintiye uğruyor. Sigara içen için böyle bir şey konu değil. O sabah, akşam, yemek yerken, yemekten sonra-önce sigara içiyor. Hatta uykusuna ara verip sigara içenler bile var.
Gelelim bilimsel yayınlarda yazılanlara...
Karbonmonoksit (CO) ile başlayalım: Hani şu soba zehirlenmelerinde konu olan gaz. Elimdeki yayınlarda bu gaz için neler yazılı, onları görelim:
Kuzey yarımkürede, atmosferdeki karbonmonoksidin ortalama konsantrasyonu 0,06-0,4 ppm seviyesindedir. (1 ppm, 1 m3 gazda milyonda bir adet demektir. )
Kent merkezlerinde günlük ortalaması 5-20 ppm arasındadır. Halbuki normal değer olarak 0,1 ppm kabul edilmektedir.
Ancak kentlerde trafik nedeniyle bu değer aşılmakta ve hatta serbest hava cereyanı olmayan yer altı geçitleri veya galerilerde çok kısa süreli de olsa 150-200 ppm değerlerine çıktığı da görülmektedir.
Gazın konsantrasyonu 100 ppm’e ulaşınca risk başlamaktadır.
Yolların kesişme yerlerinde, trafik tıkandığında saat başına ortalama olarak 60- 75 ppm’e çıktığı da belirlenmiştir.
En yüksek seviyelere karayollarındaki uzun tünellerde saat başına 200 ppm ortalama ile çıkmaktadır. (250 ppm’e çıktığında trafik durdurulmalıdır)
Sigara dumanı 400-500 ppm karbonmonoksit içermektedir.
Bitmedi;
Karbonmonoksit ne yapar? Karbonmonoksit kanın hemoglobini ile birleşir ve karboksihemoglobin (COHb) oluşturur. Bu madde dokuların oksijenlenmesini önler. Organizmada oksijen dolaşımını durdurur ve ölüme neden olur.
İnsan vücudunda %o,4 oranındaki COHb normaldir.
Bu (COHb) sigara içenlerde % 5’in üstüne çıkar.Yani normalin 12 katı
Günde bir paket sigara içende % 6’dır. Yani normalin 15 katı
Günde iki paket sigara içende % 8’dir. Yani normalin 20 katı
Bitmedi…
Kısaca PAH denilen, Polisiklik Aromatik Hidrokarbon’lar da havayı kirletiyor. Bunlardan Benzol alfa piren (C20H12) en önemli kanser nedeni.
Sigara içenlerin olduğu ortamda PAH konsantrasyonu 3-4 kat fazla oluyor.
Bitmedi…
Kurşun (Pb) vücuda solunum yoluyla ve beslenmeyle girer. Böbreklerde, kaslarda, sindirim ve üreme sisteminde bozulmalara neden olur. Sinir sistemi zarar görür.
Kurşun esaslı eski boyalardan etrafa saçılan tozlar bile kurşuna maruz kalma nedeni olabilir. Sigara içmeyenlere genelde besin ve sudan geçer.
Yani sigaradan insana kurşun geçiyor.
Bitmedi…
Kadmiyum(Cd) çok zehirlidir. Organizmada yıllarca kalabilir. İnsanlarda kalış süresinin onlarca yıl olduğu belirlenmiştir. Böbrek fonksiyonlarını bozmakta, “ tıkayıcı akciğer hastalığı” na neden olmakta ve sonu akciğer kanserine kadar gitmektedir. Kadmiyum insan ve hayvanlarda, kemiklerde de problem yaratmaktadır. Bunun dışında tansiyonu arttırıcı etkisi bulunmaktadır.
Günlük ortalama alım miktarı insanlarda havadan 0.15 mikrogram ve sudan 1 mikrogram dolayındadır.
Sigara dumanında kadmiyum vardır.
Kişi bir paket sigara içtiğinde vücuduna yaklaşık 2-4 mikrogram kadmiyum girmektedir. Yani havadan alınanın 13, sudan alınanın 4 katı
Şimdi basit bir soru; Bu satırları okuduğu veya bunları bildiği halde sigara içene ne denilir.?
…………denilir. Boşluğu siz doldurun…