Bir soru ile başlayalım; Kentsel park nedir? Doğal ortam olmayan kentin, doğal ortama sahip yeridir.
Doğal ortamın olmazsa-olmazı nedir? Otlar, çalılar, ağaççıklar, ağaçlar, sular...
Doğal ortamın düşmanı nedir? Beton
Geçenlerde eski ismi Çocuk Parkı olan Cumhuriyet Park’ının içine girdim. İnsan gözlerine inanamıyor: Beton alanlar, beton yollar, beton duvarlar...Elimde fotoğraf makinesi resimler çekerken, taksi durağının duvarına yaslanmış genç bir adam “Abi...gördün mü...her tarafı beton kapladılar” dedi. İnanın çok şaşırdım. O kişi bile durumu farketmiş.
Buna kentsel park tesis çalışması denilemez.
Sıcak bir yaz günü elinizi güneş altında kalan beton bir zemine sürün, anlarsınız doğallıktan uzaklığı. Elimde Almanya’da yapılmış bir araştırmanın sonuçları var: Sıcak bir günde, granit taşlar ile örtülü yerde ölçülen sıcaklık 43 derece iken 20-30 cm uzaktaki çimende ölçülen sıcaklık 25 derece. Aradaki fark 18 derece. İnanmıyorsunuz ağaçların gölgesinde kalan bir beton zeminde, bir sandalye üzerine oturun, 10-15 dakika sonra aynı yerde, aynı yoğunlukta gölgede kalan bir çayır veya çıplak toprak zemine sandalyenizi taşıyıp orada oturun. Aradaki farkı hemen hissedeceksiniz.
Bu farkı yaratan albedo denilen olaydır. Albedo, üzerine gelen güneş ışığından oluşan ısıyı geri aksettirme olayına denilir.
Bazı rakamlar verelim: Orman örtüsünün albedosu %10-20 arasındadır. Yani orman örtüsü üzerine gelen güneş ışığından %10-20’sini geri aksettirir. Diğer bir ifadeyle oluşan ısının % 80-90’ını soğurur, bünyesine alır. Çayır/çimenin albedosu % 25 dir. Betonun albedosu o kadar düşüktür ki bunu elinizi sürdüğünüz zaman kolayca anlarsınız.
Şimdi bazıları parkta ağaçlar var, güneş ışığı gelmeyecek ki bu albedo denilen şey etkin olsun diyecekler. Yüzeyin gündüz vakti hiç güneş ışığı görmemesi ancak doğal ormanlarda mümkündür. Parktaki beton yollar ve alanlar günün çeşitli saatlerinde ğüneş ışığı alacaktır. Sonra da soğurdukları ısıyı güneş battıktan sonra etrafa yayacaklardır.
Anlayacağınız “Betonpark” inşa edilmektedir.