9-10 gün öncesinde ülkedeki gündemin en önemli konusu, emeklilere verilecek 5000 tl ile eşit olarak yapılacak zam (seyyanen) miktarı oluşturmaktaydı.
İsrail'in Gazze’ye saldırmaları sonrası konuşulan bu konular gündem dışında
kaldı.
Öncelikle şunun çok iyi bilinmesi gerekir. Emeklilere yapılacak ekonomik
yardım veya eşit olarak zam sistemin çözümü değildir. Çünkü sosyal güvenlik
sistemi yapısal olarak iyileştirilmediği sürece bu tür önlemler geçici çözümlerdir.
Sosyal güvenlikte dengeler konusunda ipin ucu tamamen kaçmış durumdadır.
Ülkemizde emekli sayısı 15 milyonu aşmış, aktif çalışan sayısı ise 24 milyon
civarındadır. 24/15 =1,6 yani 2 çalışana bir emekli bile düşmüyor. Oysa olması
gereken oran 4 tür. Diğer bir ifadeyle 4 çalışana bir emekli olması
gerekmektedir.
O nedenle ülkemizde sosyal güvenlik sistemi kendi kendine yeterli durumda
değildir. Sistem kendi gelir- gider dengesini kuramayınca büyük açıklar
vermekte ve bu açıklarda devlet tarafından karşılanmaktadır.
2023 yılı için beklenen bütçe açığı 1,6 trilyon TL dir. Oysa 2023 yılı bütçe
yasasında açık 659 milyar TL olarak tahmin edilmişti. Yanılgı neredeyse 3 kata
yakın. Bu açığın önemli bir bölümü de sosyal güvenlik sisteminden
kaynaklanmaktadır.
Cumhurbaşkanı konu sosyal güvenlik sistemine gelince, hemen Bay Kemal’i
sorumlu tutmaktadır. Oysa bugün gelinen durum O günlerin çok gerisinde ve
tıkanma noktasındadır.
Bu yapı içinde, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olması çok zordur. O
nedenle öncelikle kayıt dışı çalışmanın ciddi şekilde üzerine gidilmesi ve kayıt
dışı çalışmanın cazip hale getirilmesinden kaçınılmalıdır.
Veda ve hüzün
Geçtiğimiz hafta sonunda 2 acı haberi art arda aldım. Değerli ağabeyim İsmet
Akkaya ile 1967 yılından beri tanışıyoruz. Ankara ticaret turizm yüksek
öğretmen okulunda iki devre öndeydi. Okulun folklor ekibinin başını çeker ve “
te te te “diyerek ekibi coştururdu. Biz de keyifle izlerdik. Yolumuz İzmit ticaret
lisesinde tekrar kesişti. 25 yıl birlikte çalıştık. Görevine sadık, çalışkan ve örnek
bir öğretmendi. Kendine özgü espriler ve çok güzel fıkra anlatımları ile onu hep
hatırlayacağız. Ruhun şad olsun ağabey, yakınlarına ve sevenlerine sabırlar
diliyorum.
Diğer veda ise akşam ticaret lisesinden öğrencim olan sevgili Adnan Uçar.
İzmit'te ilk geldiğim günden beri tanıyorum. Çevresiyle kurduğu ilişkiler, güven
veren tavırlarıyla hemen dikkatimi çekmişti. Sohbet ettiğinizde doğal ve içten
olduğunu hemen fark ettiriyor. İzmit'te ilk tanıdığım kişilerdendir. Adnan ve
çevresi İzmit’i sevmemde çok etkili olmuşlardır. Rahatsız olduğunu
duyduğumda çok üzülmüştüm. Adnan kardeşim ölümün İzmit’i ağlattı. Erinç
içinde uyu.
Bir üzüntüm de sevdiğim bu iki kişinin cenazesinde şehir dışında olmam
nedeniyle onlara son görevimi yapamamış olmamdır.