Temizliğinden emin olunmayan deniz ve kalabalık havuzların yol açtığı enfeksiyonlar, sistite yol açabiliyor. Sistitten korunmak için alınması gereken bazı önlemlerin yanında, hastalığa yakalanılması durumunda ise vakit kaybetmeden bir uzman yardımı alınması ve bilinçsiz ilaç kullanımından kaçınılması büyük önem taşıyor. Memorial Etiler Tıp Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Selcen Bahadır, özellikle yaz aylarında kadınları etkileyen sistit ve sistitten korunma yolları hakkında bilgi verdi.

Sistit her iki kadından birini etkiliyor 

İdrar yollarının iltihaplanması anlamına gelen sistit, idrar yolları ve üreme sisteminde sıklıkla ortaya çıkan hastalıklardan biridir. Görülme oranı kadınlarda çok daha yüksek olan sistit ile her iki kadından biri, yaşamı boyunca bir kez de olsa tanışır. En çok 20-40 yaş arası kadınlarda, bazen de çocukluk dönemi ve menopoz sonrasında da rastlanan bir durumdur. Kadınlarda, erkeklere oranla daha fazla görülmesinin nedeni, idrar yollarının erkeklere göre daha kısa olmasıdır. Tedavisi uygun ve zamanında yapılmadığında, ender de olsa mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlar oluşturabilir.

Bu belirtilere dikkat!

• İdrar yaparken yanma, sızı, ağrı, bazen bıçak keser tarzda ağrı olması
• Sık sık idrara çıkma ve az az idrar yapma
• Acil idrar yapma ve tam boşalamama hissi
• Kasıklarda ve göbek altında ağrı olması
• Cinsel ilişkide ağrı duyulması
• Kötü kokulu ve bulanık idrar
• İdrarda kan olması
• İlerleyen vakalarda ateş, terleme, bulantı-kusma

Risk faktörlerini tanımak önlem almanızı kolaylaştırır

Sistit için bazı risk faktörleri vardır. Gebelik, diyabet, menopoz dönemi ve yaşlılık, mesanenin tam boşalmasına engel nörolojik bir hastalık olması, ilk cinsel ilişki veya düzensiz cinsel ilişki bunlar arasında sayılabilir. Çevresel faktörler de hastalığın oluşumunda etkilidir. Bunlardan en önemlileri, genital hijyenin gerektiği şekilde sağlanamaması, kirli ve kalabalık havuzlara girilmesi gibi durumlardır.

Uzmana danışmadan antibiyotik kullanmayın

Sistit belirtileri görülmeye başlandığında kişi bazı kulaktan dolma bilgiler ve çevrenin tavsiye ettiği önlemler yerine mutlaka doktora başvurmalıdır. Hastaya ilk yapılacak tetkik, tam idrar tahlilidir. Hangi bakterinin olduğunu tanımlayabilmek için ise idrar kültürü gerekebilir.  Hastada altta yatan taş veya tümör gibi başka bir hastalık düşünülüyorsa ek tetkiklere başvurulur.

Tedavi edilmediği takdirde böbrekler zarar görebilir

Genellikle E.Coli adlı bakterinin neden olduğu bir hastalık olduğundan tedavide antibiyotikler ve idrar yolu temizleyicileri kullanılmalıdır. İdrar kültürü alındıysa, sonucuna göre tedavi şekillenmektedir. Uygun tedavi planı sonucunda şikayetler 24 saat içinde ortadan kalkar. Tedavide geç kalınması ya da bilinçsiz uygulamalar sonucunda hastalık ilerleyebilir ve böbreklere de yayılarak kronikleşebilir.

Sistitten korunmak için neler yapılmalıdır?

• Kişi tuvaleti geldiğinde mutlaka gitmelidir, idrar tutmak herkes için sakıncalıdır.
• Tuvaletten sonraki temizlik önden arkaya doğru olmalıdır. Tam tersi durumda makat bölgesi bakterileri idrar ve genital bölgelere taşınmış olur.
• Enfeksiyon riskini arttıracağından, çok sık banyo yapmamaya ve uygun olmayan genital temizleme ürünleri kullanmamaya özen gösterilmelidir.
• Banyonun oturarak değil ayakta yapılması da genital ve idrar yolu enfeksiyonunu azaltabilecek bir önlemdir.
• Gün içinde su tüketimi en az 8 bardak olmalıdır. Su içilince bol idrara çıkılır ve bu durum bakterilerin idrar kesesinde kalmasına engel olup, dışarı atılmasını sağlar.
• Kahve, çay, alkol gibi içeceklerin tüketimi en aza indirilmelidir. Bunlar idrar kesesini uyarıcı içeceklerdir.
• Yaz aylarında kalabalık havuzlar tercih edilmemeli, havuz sonrası ıslak mayo ile zaman geçirilmemelidir.
• Pamuklu çamaşırlar tercih edilmeli ve her gün değiştirilmelidir.  Sentetik iç çamaşırlar normal florayı olumsuz etkiler.  
• Özellikle yaz döneminde çok sıkı kıyafetler genital bölgenin hava almasına engel olup, nemli kalmasına sebebiyet vererek, enfeksiyona yatkınlığa neden olacağı için tercih edilmemelidir.
• İlk cinsel ilişki veya sık cinsel ilişki bakteri girişini dolayısıyla enfeksiyonu arttırır. Cinsel ilişkide korunma yöntemlerine mutlaka dikkat edilmelidir.
• Menopoz döneminde de enfeksiyona yatkınlık artar. Doktor önerisiyle uygun ilaçlar veya kremler kullanılmalıdır.