Ülkemizin toplam nüfusu 2012 yılı sonu itibariyle 75 627 384 kişi olup bunun %16,6’sını (12 591 641 kişi) gençler oluşturmaktadır. Genç nüfus oranı 1935 yılında %15,1, 1980-2000 yılları arasında ortalama olarak %20 iken bu yıldan sonra azalma eğilimi göstermiştir.

Genç nüfusun %51,1‘ini genç erkekler, %48,9’unu ise genç kadınlar oluşturmaktadır.

Gençlerin toplam nüfus içindeki oranı, 2075 yılında %10,1’e düşecektir

Nüfus projeksiyonlarına göre, 2023 yılında genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %15,1’e, 2050 yılında %11,7‘ye, 2075 yılında ise %10,1’e düşeceği tahmin edilmektedir.

Kaynak: Birleşmiş Milletler, Avrupa Ekonomik Komisyonu, İstatistiksel Veritabanı 

TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2011

* Brezilya ve Meksika için değerler 2010 yılına aittir

Seçilmiş ülkelere göre genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı incelendiğinde, 2011 yılında 15-24 yaş grubundaki genç nüfus oranının yüksek olduğu ülkelerden birinin Türkiye (%16,8) olduğu görülmektedir. Avrupa Birliği üye ülkeleri ortalamasına göre genç nüfus oranı %11,8 iken, Amerika Birleşik Devletleri’nde %14,1 ve Kanada’da %13,3’tür. Bu oran, 2010 yılında Brezilya’da %17,2 ve Meksika’da %18,3’tür.

Yükseköğretimde net okullaşma oranı (18-22 yaş grubu) %35’tir

Yükseköğretimde 2011/'12 akademik yılında net okullaşma oranında cinsiyete göre fark görülmemektedir.

Yükseköğretime devam eden gençlerde (16-24 yaş grubu) cinsiyetler arasında en önemli fark, önlisans programında görülmektedir

Lisans, lisansüstü ve tıpta uzmanlıkta 2011/'12 akademik yılında belirgin cinsiyet farkı görülmez iken, cinsiyet farkı en çok önlisans eğitiminde görülmektedir. Örgün önlisans programında genç erkekler (%62,5), açık öğretim ön lisans programında ise (%62,1) genç kadınlar daha fazladır. 

Genç işsizlik oranı 2012 yılında %17,5’tir

2012 yılında toplam nüfusun işgücüne katılım oranı %50, işsizlik oranı %9,2 ve tarım dışı işsizlik oranı %11,5 iken, gençlerde işgücüne katılım oranı %38,2, işsizlik oranı %17,5 ve tarım-dışı işsizlik oranı ise %20,8’dir. İşsizlik oranı genç erkeklerde %16,3, genç kadınlarda ise %19,9‘dur. Tarım-dışı işsizlik oranı ise genç erkeklerde %18,4, genç kadınlarda %26,1’dir.

Genç Nüfusun ve Toplam Nüfusun İşsizlik Oranı, 2005-2012

Kaynak: TÜİK, Hanehalkı İşgücü Anketi

Genç nüfusun %14,2’si evlidir

Ülkemizde genç nüfusun %14,2‘si evlidir. 2012 yılında genç erkeklerin %5,5‘i, genç kadınların ise %23,2’si evlidir. Genç nüfusun evlenme oranı yıllara göre düşme göstermekle birlikte, evlenmede cinsiyetler arası fark hala çok yüksektir. Ortalama ilk evlenme yaşı erkekler için 26,7 iken, kadınlar için 23,5’tir. 

Yaşamının herhangi bir döneminde eşinden ya da birlikte yaşadığı kişiden fiziksel ya da cinsel şiddet görmüş genç kadınların oranı %35,3’tür

2008 yılında, yaşamının herhangi bir döneminde eşinden ya da birlikte yaşadığı kişiden fiziksel ya da cinsel şiddet görmüş kadın oranı %41,9‘dur. Bu oran, genç kadınlarda %35,3’tür. Son 12 ay içerisinde eşinden ya da birlikte yaşadığı kişiden fiziksel ya da cinsel şiddet görmüş kadın oranı 13,7 iken bu oran genç kadınlarda %21,3’tür.

Anne ve babalar, gençler ile en çok arkadaş seçimi konusunda problem yaşamaktadır

2011 yılında anne ve babalar, 13-25 yaş grubundaki çocukları ile en çok arkadaş seçiminde (%33,7) problem yaşamaktadır. Çocuklarının harcama ve tüketim alışkanlığında problem yaşayan anne ve babaların oranı %30,6, kılık kıyafet tarzında problem yaşayanların oranı %29,4, yemek ve ev düzeni alışkanlığında sorun yaşayanların oranı ise %23,3’tür.

Gençler ise anne ve babaları ile en çok harcama ve tüketim alışkanlıkları konusunda problem yaşamaktadır 

2011 yılında 18-25 yaş grubundaki gençler, anne ve babaları ile en çok harcama ve tüketim alışkanlıkları konusunda problem yaşamaktadır. Yemek ve ev düzeni alışkanlıklarında problem yaşayan gençlerin oranı %24,5, arkadaş seçiminde problem yaşayanların oranı %22,7, kılık kıyafet tarzında problem yaşayanların oranı ise %22,4’tür.

Gençlerin %14,8’i fazla kilolu, %3,8’i ise obezdir

2012 yılında gençlerin vücut kitle indekslerine göre %69,2’sinin normal değerlerde olduğu görülmektedir. Gençlerin, %14,8’i fazla kilolu, %3,8’i obez iken %12,2’si düşük kiloludur.

Gençlerin %8,6’sı alkol kullanmaktadır

Hiç alkollü içecek kullanmamış olan gençlerin oranı, 2010 yılında %83,9’dur. Alkol kullanan genç erkeklerin oranı (%14,7), genç kadınların oranından (%2,8) yaklaşık 5 kat daha fazladır. Gençlerin %18,6’sı 14 ve daha küçük yaşta iken ilk kez alkollü içecek denemiştir.

Gençlerde internet kullanım oranı %67,7’dir

2012 yılında, genç erkeklerin internet kullanım oranı %80,6 iken, genç kadınlarda bu oran %55,4’tür.

Gençlerin%24,1’i sıklıkla kitap okumaktadır

2011 yılında, gençlerin sosyal ve kültürel faaliyetleri değişik alanlarda incelendiğinde, gençlerin %52,2’si ara sıra kitap okurken, %24,1’i sıklıkla kitap okumaktadır. Gençlerin %52,5’i ara sıra gazete okurken, %26,4’ü sıklıkla gazete okumaktadır. Bar, gece kulübü vb. yerlere gitme alışkanlığı olan genç oranı %14,4’tür. 

Gençlerin %47,1’i beş yıl sonra Türkiye’nin ekonomik açıdan iyi yönde değişeceğini düşünmektedir

Yetişkinlerin %39,8’i beş yıl sonra Türkiye’nin ekonomik açıdan iyi yönde değişeceğini düşünmektedir. Gençlerin %47’si beş yıl sonra kamu hizmetlerinin sunumunda, %45,6’sı ise sosyal haklar ve özgürlüklerde iyi yönde bir değişim olacağını düşünürken, bu oranlar yetişkin nüfusta (25 yaş ve üzeri) sırasıyla %40,8 ve %37,6’dır.

Mutlu olduğunu beyan eden gençlerin oranı %64,6’dır

Gençlerin %69,6’sı, 2011 yılında mutlu olduğunu beyan ederken, bu oran 2012 yılında 5 puan düşerek %64,6 olmuştur. 2011 yılında gençlerin %5,4’ü mutsuz olduğunu beyan ederken, 2012 yılında bu oran %9,4’e yükselmiştir.

Gençlerin yaklaşık %84’ü gelecekten umutludur

Genç erkeklerin %83,2’si, 2012 yılında umutlu olduğunu beyan ederken, genç kadınların %84,2’si umutlu olduğunu beyan etmiştir. Umut oranı 25 ve daha üstü yaştaki yetişkinlerde, gençlere oranla daha düşüktür.

Gençler %50,9 oranında diğer insanların arkadaş çevrelerine önem veriyor

Yetişkinlerin %53,3’ü diğer insanların aile yaşam biçimlerine önem verirken, gençlerde bu oran %50,9’dur. Aile yaşam biçimine verilen önem %50,4 ile gençlerde ikinci sırada yer alırken, yetişkinlerde insanların arkadaş çevrelerine verilen önem %49,7 ile ikinci sıradadır.

AÇIKLAMALAR
Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerine göre oldukça genç bir nüfusa sahip olmasına rağmen, yaklaşık 10 yıllık bir gelecek içerisinde doğuşta beklenen ömrün uzaması ve toplam doğurganlık hızındaki azalış nedeniyle gittikçe yaşlanan bir nüfusa sahip olacaktır. Etkin gençlik politikaları üretmenin önündeki engelleri aşma ve kalıcı çözüm sağlayacak yapısal değişiklikleri gerçekleştirme doğrultusunda atılacak en önemli adım, ülkemizdeki gençlere yönelik, eğitim, sağlık, kişisel yaşam, işgücü, sosyal katılım, gelirden eşit pay alması vb. konularda politikaların üretilmesi ile mümkün olacaktır. Bu alanda gerekli politikaların oluşturulması ve oluşturulan politikaların sağlıklı bir şekilde izlenebilmesi amacıyla, TÜİK “İstatistiklerle Gençlik, 2012” yayınını 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı çerçevesinde özel olarak yayımlanmıştır. Veri seti ve yayında yer alan veriler, TÜİK ’in gerçekleştirdiği sayım ve araştırmalar ile idari kayıtlardan, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerin çalışmalarından yararlanılarak derlenmiştir.