Geçen hafta içinde sözcü gazetesinde Sayın Nedim Türkmen, yeni bir verginin geleceğinin ve bununda adının “Net Aktif Vergisi” olacağını belirtti.
Öncelikle “Net Aktif” nedir? Bunun iyi anlaşılması gerekir. Şirketlerin mali tablosu olan bilançolar Aktif – Pasif diye iki bölümden oluşur. Aktif taraf firmaların varlıklarının olduğu taraf, pasif tarafın bu varlıkları sağlayan kaynakların olduğu taraftır.
Vergi şirketlerin aktifinde yer alan varlıklar üzerinden alınacağına göre bu verginin adına aslında “Net Varlık Vergisi” demek daha iyi anlaşılacaktır.
Bu varlıkların kaynağı nedir? Ya borçlardır veya şirket sahiplerinin koyduğu sermaye ile elde ettiği karlardır. Bu karların vergileri gelir vergisi veya kurumlar vergisi adı altında geçmiş yıllarda ödenmedi mi?
Yani bu varlıklar, vergisi ödenmiş kaynaklarla elde edilmiştir. Aynı varlıklardan bir kez daha vergi almak, tam bir çifte vergilemedir. Anayasanın 70. Maddesi ile çelişen bir uygulamadır.
Haber sonuçta bir gazetede çıkan köşe yazısı ile duyulmuştur. Doğruluğu ile ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığına sorulan sorulara verilen yanıt, “herhangi bir açıklamamız veya cevabımız yoktur…” şeklindedir. Sonuçta evet veya hayır cevabı verilmiyor.
Bu yanıtta haberin doğruluğunu gösteriyor, kanaatindeyiz.
Maliye bugüne kadar kazların tüylerini yoldu, bu kez derisini soymaya çalışacak. Haberde belirtilen tasarıda oranlarda çok yüksek. Net varlığın %5’i gibi. 1994 yılında da benzer uygulama yapılmıştır. O zaman oran net varlığın %1,5 oranındaydı.
Firmanın net varlığı 10 milyon ise %5’i 500 bin TL ek vergi oluşacaktır. Oldukça yüksek bir tutardır.
Eskiler derler ya Allah şaşırtmasın. Bizim yetkililer aynı durumda. Ne yaptıkları veya yapacaklarını şaşırmış durumdalar. Merkez bankasının kara gün paralarını yerseniz, yaşadığımız kara günde böyle şaşkın işlere kalkışırsınız.
Kanaatim o ki, eğer böyle bir yasal düzenleme gerçekten düşünülüyorsa, başarısız olacağı açıktır. Çünkü şu anda tahakkuk etmiş ve vadesi geçmiş vergi alacağı tutarı 249 milyar TL’dir. Bunu bile tahsil edemeyen ve bugünkü yapı içinde, firmalar zorunlu giderlerini bile karşılayamazken, yeni bir verginin tahsili çok mümkün mü?
Kaldı ki 1994 yılındaki uygulamada net varlık vergisi olarak toplam, gelirlerin %4’ü kadar tahsilat yapılmış. Bugün bu oranın yakalanması da çok çok zor.
Sonuç olarak önerimiz, bırakınız vergiler çıkarmayı. Başarı şansıda görünmüyor. 5 – 6 kişiye ödediğiniz (yol – köprü – hastane gibi) garanti ödemeleri bir yıl erteleyin, çok daha fazla kaynak yaratmış olursunuz.